Arkas
Priestess, with speed conclude the sacrifice,
Impatiently the king and people wait.
Iphigenia
I had perform'd my duty and thy will,
Had not an unforeseen impediment
The execution of my purpose thwarted.
Arkas
What is it that obstructs the king's commands?
Iphigenia
Chance, which from mortals will not brook control.
Arkas
Possess me with the reason, that with speed
I may inform the king, who hath decreed
The death of both.
Arkas.
Rapidu, ho pastrin', kun la ofero!
La reĝ' atendas, la popol' postulas.
Ifigenio.
Mi volus tuj plenumi mian devon,
Sed ve, malhelpo neantaŭvidita
Stariĝis inter mi kaj la plenumo.
Arkas.
Ha, kio baras reĝan la ordonon?
Ifigenio.
Okazo, kiu ne de ni dependas.
Arkas.
Rakontu, ke mi tuj al li raportu,
Ĉar li decidis jam, ke ambaŭ mortu.
Iphigenia
The gods have not decreed it.
The elder of these men doth bear the guilt
Of kindred murder; on his steps attend
The dread Eumenides. They seiz'd their prey
Within the inner fane, polluting thus
The holy sanctuary. I hasten now,
Together with my virgin-train, to bathe
Diana's image in the sea, and there
With solemn rites its purity restore.
Let none presume our silent march to follow!
Ifigenio.
La dioj ĝin ankoraŭ ne decidis.
El tiuj viroj la plej aĝa portas
Sur si la kulpon de parencmortigo.
Lin la furioj venĝe persekutas,
Kaj eĉ en la interno de la templo
Atakis lin malsano la kruela
Kaj malsanktigis la plej puran lokon.
Mi nun kun virgulinoj miaj iras,
Por per lavado en la pura maro
Laŭ la misteraj leĝoj de la pastroj
La bildon de l' diino resanktigi.
Neniu nin malhelpu en la iro.
Arkas
This hindrance to the monarch I'll announce:
Do not commence the rite till he permit.
Iphigenia
The priestess interferes alone in this.
Arkas
An incident so strange the king should know.
Iphigenia
Here, nor his counsel nor command avails.
Arkas.
Mi iros tuj raporti al la reĝo
Pri la malhelpo; la ceremonion
Vi ne komencu, ĝis li ĝin permesos.
Ifigenio.
Ĝi estas nur afero de l' pastrino.
Arkas.
La gravan fakton reĝo devas scii.
Ifigenio.
Sed lia vol' nenion povas ŝanĝi.
Arkas
Oft are the great consulted out of form.
Iphigenia
Do not insist on what I must refuse.
Arkas
A needful and a just demand refuse not.
Iphigenia
I yield, if thou delay not.
Arkas.
Pro formo potenculon ni demandas.
Ifigenio.
Ne trudu, kion devus mi rifuzi.
Arkas.
Konsentu tion, kio estas bona.
Ifigenio.
Mi cedos, se ne tro vi malrapidos.
Arkas
I with speed
Will bear these tidings to the camp, and soon
Acquaint thee, priestess, with the king's reply.
There is a message I would gladly bear him:
'Twould quickly banish all perplexity:
Thou didst not heed thy faithful friend's advice.
Iphigenia
I willingly have done whate'er I could.
Arkas
E'en now 'tis not too late to change thy mind.
Iphigenia
To do so is, alas, beyond our power.
Arkas.
Mi post momento estos ĉe la reĝo
Kaj tuj returne kun la vortoj liaj.
Ho, se mi ankaŭ povus al li porti
Sciigon, kiu ĉion klare solvus!
Ho ve, ke vi ne sekvis la konsilon
De fidelulo!
Ifigenio.
Volonte ja mi faris, kion povis.
Arkas.
Ankoraŭ nun vi povas ĉion ŝanĝi.
Ifigenio.
De mia volo tio ne dependas.
Arkas
What thou wouldst shun, thou deem'st impossible.
Iphigenia
Thy wish doth make thee deem it possible.
Arkas
Wilt thou so calmly venture everything?
Iphigenia
My fate I have committed to the gods.
Arkas
The gods are wont to save by human means.
Iphigenia
By their appointment everything is done.
Arkas.
Neplaĉantaĵon trovas vi ne ebla.
Ifigenio.
Vi trovas ebla, kion vi deziras.
Arkas.
Ĉu ĉion tiel pesas vi trankvile?
Ifigenio.
Mi lasis la decidon al la dioj.
Arkas.
Sed ili ja la homojn savas home.
Ifigenio.
Mi faros ĉion, kion ili diros.
Arkas
Believe me, all doth now depend on thee.
The irritated temper of the king
Alone condemns these men to bitter death.
The soldiers from the cruel sacrifice
And bloody service long have been disused;
Nay, many, whom their adverse fortunes cast
In foreign regions, there themselves have felt
How godlike to the exil'd wanderer
The friendly countenance of man appears.
Do not deprive us of thy gentle aid!
With ease thou canst thy sacred task fulfil:
For nowhere doth benignity, which comes
In human form from heaven, so quickly gain
An empire o'er the heart, as where a race,
Gloomy and savage, full of life and power,
Without external guidance, and oppress'd
With vague forebodings, bear life's heavy load.
Arkas.
Ho, kredu, ĉio nur de vi dependas.
Nur la kolera stato de la reĝo
Al ambaŭ la fremduloj donas morton.
Jam de tre longe la militistaro
Dekutimiĝis de l' oferoj sangaj.
Eĉ multaj, kiujn malamika sorto
Al fremda bordo pelis, sentis mem
La tutan ĉarmon, tutan la diecon,
Se la vaganton en la fremda lando
Renkontas bondezira kaj afabla
Vizaĝo homa. Ho, ne tiru for
De ni la bonon, kiu por ni ĉiuj
De vi dependas! Kion vi komencis,
Vi povas ja facile alfinigi;
Ĉar la mildeco, kiu de l' ĉielo
En homa formo venas sur la teron,
Nenie pli rapide al si regnon
Konstruas, ol en tiu loko, kie
Sovaĝe kaj konfuze nova gento,
Plenega de kuraĝo kaj de forto,
Gvidata per la propraj antaŭsentoj,
La ŝarĝojn de la homa vivo portas.
Iphigenia
Shake not my spirit, which thou canst not bend
According to thy will.
Arkas
While there is time
Nor labour nor persuasion shall be spar'd.
Iphigenia
Thy labour but occasions pain to me;
Both are in vain; therefore, I pray, depart.
Arkas
I summon pain to aid me. 'tis a friend
Who counsels wisely.
Ifigenio.
Ne skuu la animon mian, kiun
Laŭ via vol' direkti vi ne povas.
Arkas.
Dum temp' ankoraŭ estas, oni ŝparas
Nek penon, nek admonon ripetatan.
Ifigenio.
Al vi klopodojn kaj al mi suferojn
Vi kaŭzas, tamen ambaŭ estas vanaj.
Arkas.
De la suferoj mi nun petas helpon,
Ĉar plej amike ili ja konsilas.
Iphigenia
Though it shakes my soul,
It doth not banish thence my strong repugnance.
Arkas
Can then a gentle soul repugnance feel
For benefits bestow'd by one so noble?
Ifigenio.
Kruele ili ŝiras mian koron,
Sed la malvolon ili ne ekstermas.
Arkas.
Ĉu povas nobla kor' malvolon havi
Por bono, kiun nobla hom' proponas?
Iphigenia
Yes, when the donor, for those benefits,
Instead of gratitude, demands myself.
Arkas
Who no affection feels doth never want
Excuses. To the king I'll now relate
All that has happen'd. Oh, that in thy soul
Thou wouldst revolve his noble conduct, priestess,
Since thy arrival to the present day!
Ifigenio.
Jes, se la nobla hom' anstataŭ danko
Min mem akiri malkonvene volas.
Arkas.
Se iu ne deziras, tre facile
Li ĉiam trovas vortojn de praviĝo.
Mi pri l' oferoj al la reĝ' raportos.
Ho, se vi en la kor' al vi ripetus,
Kiele noble li kun vi agadis
De via veno ĝis la nuna tago!
"Thought is subversive and revolutionary, destructive and terrible, Thought is merciless to privilege, established institutions, and comfortable habit."