Do you speak Bolivarian?
Ĉu vi parolas la bolivarian?
El Libertador (1783 -1830), a Venezuelan hero of the battle against the Spanish, remains a myth for the entire South American continent. From political theory to commercial signs, including Venezuelan money, many locations and public buildings and even cigars, his name is in everyone's mouth, between homage to a founder and paroxysmal demagogy.
Squares, streets, social programs or hospitals... in Venezuela everything and nothing is now attached to the adjective "Bolivarian"
. In his speeches, Hugo Chavez even replaces "Venezuelans"
with "Bolivarans"
. The choice of the term says a lot about the priorities of the leader of the "Bolivarian Revolution"
. "Our entire inspiration comes from Bolivar. Everything, which happens today, he started"
, explains Anastasio Rodriguez, professor of law in the Bolivarian University in Caracas.
According to him, it is not necessary to be surprised by the frequent references to Bolivar, in Venezuela as in the rest of Latin America. "He liberated Venezuela from Spanish control"
, he reminds us.
El Libertador (1783-1830), venezuela heroo de la lukto kontraŭ la Hispanoj, restas mito por la tuta sudamerika kontinento. De la politika teorio al la komerca ŝildo, inkluzivante la venezuelan monon, multe da lokoj kaj publikaj konstruaĵoj, kaj eĉ la cigarojn, lia nomo estas en ĉiuj buŝoj, inter omaĝo al fondinto kaj paroksisma demagogio.
Placoj, stratoj, sociaj programoj aŭ malsanulejoj... en Venezuelo, ĉio kaj nenio nun estas algluita al la adjektivo "bolivaria"
. En siaj paroladoj, Hugo Chávez eĉ anstataŭigas "Venezuelanoj"
per "Bolivarianoj"
. La elekto de la termino multe informas pri la prioritatoj de la kondukanto de la "bolivaria revolucio"
. "Nia tuta inspiro devenas de Bolívar. Ĉion, kio hodiaŭ okazas, li komencis"
, klarigas Anastasio Rodríguez, profesoro pri juro en la Universitato... bolivaria de Karakaso.
Laŭ li, ne endas miri pri la oftaj referencoj al Bolívar, tiom en Venezuelo, kiom en la cetera latina Ameriko. "Li liberigis Venezuelon kaj ses aliajn landojn de la hispana kontrolo"
, li rememorigas.
There are several classic cases of reference to Bolivar, like that of Bolivia, which inherits its name from the famous revolutionary, the first president of that country. But the multiplying of the word "Bolivarian"
is caused by Chavez, who since he acquired power has been bolivarising a cascade of government organs. The State isn't running away from the inclination to rename the Republic of Venezuela the Bolivarian Republic of Venezuela.
For Enrique Albana, journalist at El Cambio, the many allusions to the liberator are not absurd or too much. "Those are our roots. In the USA, Washington appears on the notes. Here, you see Simon Bolivar"
.
According to him, that reform conforms the logic of getting closer to the fundamental values of the country. And the multiple usage of the adjective "Bolivarian"
has two meanings; "to acknowledge the work, the will of some man who succeeded in liberating seven South American countries and more widely, help the Venezuelans rediscover the lineage of their fighters"
.
According to others, the spread of usage of the word is almost ridiculous. Lenin Banderas belongs to those people. "Today in Venezuela, "Bolivarian" means the same as "Chavezesque"
, he explained. That is so common, that it sometimes lacks sense"
.
Oni konas kelkajn klasikajn kazojn de referencado al Bolívar, kiel tiun de Bolivio, kiu heredas sian nomon de la fama revoluciisto, unua prezidento de ĉi tiu lando. Sed la multiĝon de la vorto "bolivaria"
kaŭzas Chavez, kiu, ekde kiam li akiris la povon, bolivari-igas kaskadon de registaraj organoj. La Ŝtato ne forfuĝas la emon, transnomiĝante de respubliko de Venezuelo al respubliko bolivaria de Venezuelo.
Por Enrique Albana, ĵurnalisto ĉe El Cambio, la multaj aludoj al la liberiginto ne estas absurdaj aŭ troaj. "Tie estas niaj radikoj. En Usono, Vaŝingtono videblas sur la biletoj. Ĉi tie, oni vidas Simón Bolívar."
Laŭ li, tiu reformo konformas la logikon de proksimiĝado kun la fundamentaj valoroj de la lando. Kaj la multobla uzado de la adjektivo "bolivaria"
dusencas: "agnoski la laboron, la volon de iu homo, kiu sukcesis liberigi sep sudamerikajn landojn, kaj plilarĝe, helpi la Venezuelanojn retrovi sian devenon de batalantoj."
Laŭ aliuloj, la disvastiĝo de tiu vortuzado preskaŭ ridindas. Lenin Banderes anas tiujn homojn. "Hodiaŭ en Venezuelo, "bolivaria" samsignifas kiel "chavez-ana"
, li malkonfuzas. Tio estas tiom komuna, ke kelkfoje mankas senco."
It is not only Lenin Banderes who is becoming doubtful about the frequent usage of the word "Bolivarian"
. More than one person there see more populist strategy baked by the government. And Chavez doesn't miss even one occasion to make reference to his model.
Most of the politics of Chavez pivot around two themes; social justice and unity in South America. These are two themes which the current Venezuelan head of state ardently defends and on which he has based nine election campaigns, each time enjoying mass support from the lower underprivileged classes.
For the thousands of Venezuelans who every day enjoy the help of the many social programs created by Chavez, the word "Bolivarian"
makes perfect sense. It often qualifies a hospital, market or clinic where the care or services are cheap or simply free... thanks to the Bolivarian government.
Ne nur Lenin Banderes iĝas dubema pro la plureca uzado de la vorto "bolivaria"
. Pli ol unu homo tie vidas plian populistan stratagemon bakitan de la registaro. Kaj Chávez ne maltrafas eĉ unu okazon por referenci al sia modelo.
La plejmulto el la politikoj de Chávez pivotas ĉirkaŭ du temoj: socia justico kaj unuiĝo de Sudameriko. Jen du temoj, kiujn la nuna venezuela ŝtatestro arde defendas, kaj sur kiuj li fondis la naŭ balotajn kampajniojn, kiujn li kondukis kaj gajnis, ĉiufoje ĝuante amasan subtenon de la malaltaj nefavoritaj klasoj.
Por la miloj da Venezuelanoj, kiuj ĉiutage ĝuas la helpon de la multaj sociaj programoj ekkreitaj de Chávez, la vorto "bolivaria"
tute sencas. Ĝi ofte kvalifikas malsanulejon, merkaton, klinikon, kie la prizorgado aŭ la servoj estas malaltprezaj aŭ tutsimple senpagaj... dank’ al la registaro bolivaria.
Also the foreign policy of the Chavez government is willingly inspired by the ideals of El Libertador. Like Bolivar who, at the start of the nineteenth century, wanted to unite South America and the Antilles against the Spanish forces, Chavez recommends a South American alliance which should be capable of confronting the "American hegemony"
and thus finish off the project of Bolivar, two centuries later.
Simon Bolivar never succeeded in making concrete his project to unite the South American countries into one big nation. In 1830 he abandoned his project. Completely disillusioned he asserted, "He who serves the revolution ploughs the sea"
.
Translated from Esperanto by Clare Hunter
Ankaŭ la ekstera politiko de la registaro Chávez sin voleme inspiras el la idealoj de El Libertador. Same kiel Bolívar, kiu, komence de la dek-naŭa jarcento, deziris unuigi Sudamerikon kaj Antilojn kontraŭ la reĝaj hispanaj fortoj, Chávez rekomendas sudamerikan aliancon kiu kapablu alfronti la "amerikan hegemonion"
kaj tiel finfari la projekton de Bolívar, du jarcentojn poste.
Simón Bolívar neniam sukcesis konkretigi sian projekton de unuigo de la sudamerikaj landoj en unu grandan nacion. En 1830, li forlasas sian projekton. Tute seniluziiĝinta, li asertas: "Kiu servas la revolucion, plugas la maron."
Tradukis Guillaume Roussel