Aa, a as in last |
Bb, b as in be |
Cc, ts as in wits |
Ĉĉ, ch as in church |
Dd, d as in do |
Ee, a as in make |
Ff, f as in fly |
Gg, g as in gun |
Ĝĝ, j as in join |
Hh, h as in half |
Ĥĥ, strongly aspirated h |
Ii, i as in marine |
Jj, y as in yoke |
Ĵĵ, z as in azure |
Kk, k as in key |
Ll, l as in line |
Mm, m as in make |
Nn, n as in now |
Oo, o as in not |
Pp, p as in pair |
Rr, r as in rare |
Ss, s as in see |
Ŝŝ, sh as in show |
Tt, t as in tea |
Uu, u as in bull |
Ŭŭ, i as in mount |
Vv, v as in very |
Zz, z as in zeal |
Remark. If it be found impraticable to print works with the diacritical signs (^,˘), the letter h may be substituted for the sign (^), and the sign (˘) may be altogether omitted.
Aa | Bb | Cc | Ĉĉ | Dd | Ee | Ff |
Gg | Ĝĝ | Hh | Ĥĥ | Ii | Jj | Ĵĵ |
Kk | Ll | Mm | Nn | Oo | Pp | Rr |
Ss | Ŝŝ | Tt | Uu | Ŭŭ | Vv | Zz |
Rimarko. Presejoj, kiuj ne posedas la literojn ĉ, ĝ, ĥ, ĵ, ŝ, ŭ, povas anstataŭ ili uzi ch, gh, hh, jh, sh, u.
1. There is no indefinite, and only one definite, article, la
, for all genders, numbers, and cases.
2. Substantives are formed by adding o
to the root. For the plural, the letter j
must be added to the singular. There are two cases: the nominative and the objective (accusative). The root with the added o
is the nominative, the objective adds an n
after the o
. Other cases are formed by prepositions; thus, the possessive (genitive) by de
, 'of'; the dative by al
, 'to', the instrumental (ablative) by kun
, 'with', or other preposition as the sense demands. E. g. root patr
, 'father'; la patr'o
, 'the father'; la patr'o'n
, 'the father' (objective), de la patr'o
, 'of the father'; al la patr'o
, 'to the father'; kun la patr'o
, 'with the father'; la patr'o'j
, 'the fathers'; la patr'o'j'n
, 'the fathers' (obj.), por la patr'o'j
, 'for the fathers'.
3. Adjectives are formed by adding a
to the root. The numbers and cases are the same as in substantives. The comparative degree is formed by prefixing pli
('more'); the superlative by plej
('most'). The word 'than' is rendered by ol
, e. g. pli blanka ol neĝo
, 'whiter than snow'.
1. Artikolo nedifinita ne ekzistas; ekzistas nur artikolo difinita (la
), egala por ĉiuj seksoj, kazoj kaj nombroj.
Rimarko. La uzado de la artikolo estas tia sama, kiel en la aliaj lingvoj. La personoj, por kiuj la uzado de la artikolo prezentas malfacilaĵon, povas en la unua tempo tute ĝin ne uzi.
2. La substantivoj havas la finiĝon o
. Por la formado de la multenombro oni aldonas la finiĝon j
. Kazoj ekzistas nur du : nominativo kaj akuzativo; la lasta estas ricevata el la nominativo per la aldono de la finiĝo n
. La ceteraj kazoj estas esprimataj per helpo de prepozicioj (la genitivo per de
, la dativo per al
, la ablativo per per
aŭ aliaj prepozicioj laŭ la senco).
3. La adjektivo finiĝas per a
. Kazoj kaj nombroj kiel ĉe la substantivo. La komparativo estas farata per la vorto pli
, la superlativo per plej
; ĉe la komparativo oni uzas la prepozicion ol
.
4. The cardinal numerals do not change their forms for the different cases. They are: unu
(1), du
(2), tri
(3), kvar
(4), kvin
(5), ses
(6), sep
(7), ok
(8), naŭ
(9), dek
(10), cent
(100), mil
(1000). The tens and hundreds are formed by simple junction of the numerals, e. g. 533 = kvin'cent tri'dek tri
. Ordinals are formed by adding the adjectival a
to the cardinals, e. g. unu'a
, 'first'; du'a
, 'second', etc. Multiplicatives (as 'threefold', 'fourfold', etc.) add obl
, e. g. tri'obl'a
, 'threefold'. Fractionals add on
, as du'on'o
, 'a half'; kvar'on'o
, 'a quarter'. Collective numerals add op
, as kvar'op'e
, 'four together'. Distributive prefix po
, e. g., po kvin
, 'five apiece'. Adverbials take e
, e. g., unu'e
, 'firstly', etc.
5. The personal pronouns are: mi
, 'I'; vi
, 'thou', 'you'; li
, 'he'; ŝi
, 'she'; ĝi
, 'it'; si
, 'self'; ni
, 'we'; ili
, 'they'; oni
, 'one', 'people', (French 'on'). Possessive pronouns are formed by suffixing to the required personal, the adjectival termination. The declension of the pronouns is identical with that of substantives. E. g. mi
, 'I'; mi'n
, 'me' (obj.); mi'a
, 'my', 'mine'.
4. La numeraloj fundamentaj (ne estas deklinaciataj) estas : unu, du, tri, kvar, kvin, ses, sep, ok, naŭ, dek, cent, mil. La dekoj kaj centoj estas formataj per simpla kunigo de la numeraloj. Por la signado de numeraloj ordaj oni aldonas la finiĝon de la adjektivo; por la multoblaj - la sufikson obl, por la nombronaj - on, por la kolektaj - op, por la disdividaj - la vorton po. Krom tio povas esti uzataj numeraloj substantivaj kaj adverbaj.
5. Pronomoj personaj : mi, vi, li, ŝi, ĝi (pri objekto aŭ besto), si, ni, vi, ili, oni; la pronomoj posedaj estas formataj per la aldono de la finiĝo adjektiva. La deklinacio estas kiel ĉe la substantivoj.
6. The verb does not change its form for numbers or persons, e. g. mi far'as, 'I do'; la patr'o far'as, 'the father does'; ili far'as, 'they do'.
Forms of the Verb
as, e. g.
mi far'as, 'I do'.
is, e. g.
li far'is, 'he did'.
os, e. g.
ili far'os, 'they will do'.
us, e. g.
ŝi far'us, 'she may do'.
u, e. g.
ni far'u, 'let us do'.
i, e. g.
fari, 'to do'. There are two forms of the participle in the international language, the changeable or adjectival, and the unchangeable or adverbial.
ant, e. g.
far'ant'a, 'he who is doing';
far'ant'e, 'doing'.
int, e. g.
far'int'a, 'he who has done';
far'int'e, 'having done'.
ont, e. g.
far'ont'a, 'he who will do';
far'ont'e, 'about to do'.
at, e. g.
far'at'e, 'being done'.
it, e. g.
far'it'a, 'that which has been done';
far'it'e, 'having been done'.
ot, e. g.
far'ot'a, 'that which will be done';
far'ot'e, 'about to be done'.
All forms of the passive are rendered by the respective forms of the verb est (to be) and the participle passive of the required verb; the preposition used is de
, 'by'. E. g. ŝi est'as am'at'a de ĉiu'j
, 'she is loved by every one'.
6. La verbo ne estas ŝanĝata laŭ personoj nek nombroj.
Formoj de la verbo
Ĉiuj formoj de la pasivo estas formataj per helpo de responda formo de la verbo esti kaj participo pasiva de la bezonata verbo; la prepozicio ĉe la pasivo estas de.
7. Adverbs are formed by adding e
to the root. The degrees of comparison are the same as in adjectives, e. g., mi'a frat'o kant'as pli bon'e ol mi
, 'my brother sings better than I'.
8. All prepositions govern the nominative case.
7. La adverboj finiĝas per e; gradoj de komparado kiel ĉe la adjektivoj.
8. Ĉiuj prepozicioj postulas la nominativon.
9. Every word is to be read exactly as written, there are no silent letters.
10. The accent falls on the last syllable but one, (penultimate).
11. Compound words are formed by the simple junction of roots, (the principal word standing last), which are written as a single word, but, in elementary works, separated by a small line ('). Grammatical terminations are considered as independent words. E. g. vapor'ŝip'o
, 'steamboat' is composed of the roots vapor
, 'steam', and ŝip
, 'a boat', with the substantival termination o
.
9. Ĉiu vorto estas legata, kiel ĝi estas skribita.
10. La akcento estas ĉiam sur la antaŭlasta silabo.
11. Vortoj kunmetitaj estas formataj per simpla kunigo de la vortoj (la ĉefa vorto staras en la fino); la gramatikaj finiĝoj estas rigardataj ankaŭ kiel memstaraj vortoj.
12. If there be one negative in a clause, a second is not admissible.
13. In phrases answering the question 'where?' (meaning direction), the words take the termination of the objective case; e. g. kie'n vi ir'as?
, 'where are you going?'; dom'o'n
, 'home'; London'o'n
, 'to London', etc.
14. Every preposition in the international language has a definite fixed meaning. If it be necessary to employ some preposition, and it is not quite evident from the sense which it should be, the word je
is used, which has no definite meaning; for example, ĝoj'i je tio
, 'to rejoice over it'; rid'i je tio
, 'to laugh at it'; enu'o je la patr'uj'o
, 'a longing for one’s fatherland'. In every language different prepositions, sanctioned by usage, are employed in these dubious cases, in the international language, one word, je
, suffices for all. Instead of je
, the objective without a preposition may be used, when no confusion is to be feared.
12. Ĉe alia nea vorto la vorto ne estas forlasata.
13. Por montri direkton, la vortoj ricevas la finiĝon de la akuzativo.
14. Ĉiu prepozicio havas difinitan kaj konstantan signifon; sed se ni devas uzi ian prepozicion kaj la rekta senco ne montras al ni, kian nome prepozicion ni devas preni, tiam ni uzas la prepozicion je, kiu memstaran signifon ne havas. Anstataŭ la prepozicio je oni povas ankaŭ uzi la akuzativon sen prepozicio.
15. The so-called 'foreign' words, i. e. words which the greater number of languages have derived from the same source, undergo no change in the international language, beyond conforming to its system of orthography. Such is the rule with regard to primary words, derivatives are better formed (from the primary word) according to the rules of the international grammar, e. g. teatr'o
, 'theatre', but teatr'a
, 'theatrical', (not teatricul'a), etc.
16. The a
of the article, and final o
of substantives, may be sometimes dropped euphoniae gratia, e. g. de l’ mond'o
for de la mond'o
; Ŝiller'
for Ŝiller'o
; in such cases an apostrophe should be substituted for the discarded vowel.
15. La tiel nomataj vortoj fremdaj, t. e. tiuj, kiujn la plimulto de la lingvoj prenis el unu fonto, estas uzataj en la lingvo Esperanto sen ŝanĝo, ricevante nur la ortografion de tiu ĉi lingvo; sed ĉe diversaj vortoj de unu radiko estas pli bone uzi senŝanĝe nur la vorton fundamentan kaj la ceterajn formi el tiu ĉi lasta laŭ la reguloj de la lingvo Esperanto.
16. La fina vokalo de la substantivo kaj de la artikolo povas esti forlasata kaj anstataŭigata de apostrofo.
"Thought is subversive and revolutionary, destructive and terrible, Thought is merciless to privilege, established institutions, and comfortable habit."